• 13 Aralık 2022
• Prof. Dr. Özlem GÜNGÖR TUNÇER
• 0

EEG (Elektroensefalografi)

Kısa bir tarihçe

1920'lerin sonlarında EEG'nin kaşifi olarak kabul edilen Hans Berger’in, gözler kapatıldığında ritmik olarak dalgalanan, ancak gözler açıkken çok daha az ritmik hale gelen ve genellikle daha küçük genliğe sahip sinyalleri kaydetmesi , daha sonra İngiliz fizyologlar Edgar Adrian ve Bryan Matthews, 1934'te EEG'nin beynin elektrik alanlarının invazif olmayan bir ölçüsü olduğuna dair gözlemlerini tekrarlamasıyla EEG klinik pratikte uygulama alanı bulmaya başlamış, günümüzde ise yaygın uygulanan bir elektrofizyolojik değerlendirme halini almıştır.

EEG nedir?

EEG, beynin hücresel aktivitesinin doğrudan ve gerçek zamanlı ölçümü için kullanılan elektrofizyolojik bir incelemedir. Bu elektrofizyolojik yöntemle; beynin belirli nörofizyolojik yollarının bütünlüğünü, bilinç ve uyku durumlarını ve ayrıca beyin işlev bozukluğunun zamansal dinamiklerini değerlendirmek mümkündür.

EEG ile, sinir hücresinin aksonu boyunca yayılan aksiyon potansiyellerinden çok postsinaptik potansiyeller kaydedilir. Yani sinir hücresinin terminal butonlarındaki nörotransmitter salınımını takiben ortaya çıkan ve nispeten daha yavaş akımlardan kaynaklanan voltaj potansiyelleri ölçülür.

EEG kaydı nasıl alınır?

EEG kaydı; istirahat halinde, temiz saçlı deri üzerine küçük elektrotlar yerleştirilerek yapılmaktadır. Elektrot ve cilt arasındaki dirençli teması azaltmak ve iletkenliği artırmak amacıyla elektrolitik jeller kullanılmaktadır. Çekim sırasında aralıklı ışık uyaran, hiperventilasyon, göz açma-kapama gibi aktivasyon yöntemleri uygulanmaktadır.

Günümüzde EEG sistemlerinin taşınabilirliğindeki gelişmeler, yatak başında, ev ortamı gibi gerçek yaşam alanlarında da kayıt yapılmasına olanak tanır.

EEG değerlendirmesi hangi durumlarda önem taşır?

Nöbet tespiti, EEG çekimlerinde birincil neden olmasına rağmen, yıllar içinde başka önemli klinik endikasyonlar da ortaya çıkmıştır. Özellikle bilinç bozuklukları, demansiyel süreçler, ensefalopati tabloları veya koma vakalarında EEG reaktivitesini değerlendirmek önemli hale gelmiştir.